GIẢI
PHÁP NÀO CHO VIÊM MŨI DỊ ỨNG ?
Viêm mũi dị ứng là bệnh thường gặp nhất
trong các bệnh lý của đường hô hấp, chiếm tỷ lệ 17-25% dân số, có tần suất cao ở
những người đi làm, đi học.
Viêm mũi dị ứng tuy không nguy hiểm nhưng gây nhiều
phiền toái, khó chịu cho người bệnh, làm giảm năng suất lao động và chất lượng
cuộc sống. Nhiều nghiên cứu cho thấy, căn bệnh này rất dễ dẫn đến viêm xoang và
các chứng nhiễm khuẩn đường hô hấp trên. Ở nước
ta, bệnh đang có xu hướng gia tăng do sự ô nhiễm không khí và sử dụng quá
nhiều hóa chất công nghiệp.
Bệnh viêm mũi dự ứng là gì ?
Bệnh viêm mũi dị ứng chủ
yếu do phản ứng của cơ thể khi gặp vật lạ (dị nguyên) đối với cơ thể, ví dụ như
bụi, phấn hoa, lông chó, mèo, bào tử nấm (nấm mốc)… Những tác nhân này thường
đóng vai trò như một kháng nguyên không hoàn toàn khi gặp kháng thể (có trong
cơ thể) tương ứng thì xảy ra hiện tượng phản ứng. Hiện tượng phản ứng dị ứng
này xảy ra ngay ở lớp nhày niêm mạc của hệ thống đường hô hấp trên như mũi, họng,
xoang…gây nên hiện tượng viêm và kích thích niêm mạc. Viêm mũi dị ứng có liên
quan đến các cơ địa dị ứng. Thông thường người bị viêm mũi dị ứng gặp ở
người có cơ địa dị ứng nhiều hơn như viêm da dị ứng, mề đay mạn tính, tổ đỉa…Chính
vì vậy cùng một tác nhân gây kích thích nhưng có người bị bệnh viêm mũi dị ứng nhưng cũng có người
không bị. Các tác nhân gây kích thích cũng có thể theo đường hô hấp nhưng cũng
có thể vào cơ thể theo đường qua da, hoặc theo đường ăn uống.
Triệu chứng điển hình của
viêm mũi dị ứng là hắt hơi hàng tràng (có khi trên 10 cái), chảy nước mũi giàn giụa,
mắt đỏ và ngứa (càng dụi càng ngứa), khô họng, ngạt mũi. Các biểu hiện này tồn
tại trong vòng 15-20 phút, sau đó giảm dần. Số cơn xuất hiện trong ngày thùy
thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh. Do các dị nguyên trong không khí quá nhỏ,
không nhìn thấy được nên rất khó tiên lượng được là khi nào bệnh nhân có cơn
viêm mũi dị ứng (chẳng hạn, nếu dị ứng với lông mèo, bạn có thể xuất hiện cơn bất
cứ lúc đi qua nơi có dị nguyên này). Ngoài ra, còn có thể thấy đau đầu, cảm giác ù và đầy tai, đau họng và khạc đàm kéo dài, ho khan, rối loạn giấc ngủ và ngáy, mất mùi và mất vị giác,
kém tập
trung...
Có 2 loại viêm mũi dị ứng : viêm mũi dị ứng theo mùa: thường do phấn hoa và các
bào tử trong gió, có thể xuất phát từ cỏ, cây, nấm mốc, lá cây khô...và viêm
mũi dị ứng quanh năm gây ra bởi những tác nhân trong nhà như các con ve, mạt, bụi
nhà và các mảnh da bong tróc của các thú nuôi...Đôi khi, có thể là do các bào tử
nấm mốc phát triển ở trên các giấy dán tường, cây trồng trong nhà, rèm thảm,
bàn ghế hoặc các vật được bọc vải,…
Phòng chống viêm mũi dị ứng theo y học hiện đại như thế
nào ?
Để trị liệu căn bệnh này, theo y học hiện
đại, phải dựa trên nguyên tắc điều trị các bệnh về dị ứng nói chung. Nếu nhẹ có
thể nhỏ hoặc dùng khí dung các thuốc chống cương tụ. Tuy nhiên, các thuốc kháng
histamin có tác dụng làm giảm cương tụ và chảy nước mũi nhưng lại gây buồn ngủ,
corticosteroit dùng dưới dạng khí dung thường đem lại kết quả tốt hơn nhưng
cũng không tránh khỏi những tác dụng không mong muốn. Những trường hợp viêm nặng,
người ta thường tìm dị nguyên bằng cách làm phản ứng da với các chất nghi ngờ
gây ra dị ứng. Khi đã xác định dị nguyên thì phòng bệnh bằng cách tránh tiếp
xúc và có thể giải mẫn cảm theo phương thức tiêm dị nguyên với liều tăng dần.
Có thể nói, việc trị liệu theo y học hiện đại vẫn còn gặp nhiều khó khăn, chưa
triệt để và tỷ lệ tái phát còn khá cao.
Để phòng chống căn bệnh này, nếu bị viêm mũi dị ứng theo mùa nên ở trong nhà, đóng các cửa sổ, sử dụng máy lạnh thông khí, tránh sử dụng quạt vì nó có thể mang các dị
nguyên bên ngoài vào, tắm hoặc thay
quần áo sau khi đi ra ngoài, tránh phơi quần áo ngoài trời. Nếu bị viêm mũi dị ứng quanh năm cần chú ý vệ sinh
chăn gối, sử dụng áo bọc chăn gối, dùng máy lọc không khí, không
nuôi chó mèo hoặc những con vật có lông khác trong nhà, làm giảm sinh mốc
bằng cách không để các đồ chơi thú nhồi bông ở giường ngủ, giặt chiếu gối hàng
tuần bằng nước nóng, làm sạch những bề mặt sinh mốc ở máy lạnh, máy điều hoà độ...Đeo
khẩu trang, rửa mũi bằng nước muối sinh lý, tắm gội sạch sẽ (để loại hết bụi
trên tóc, trên da) sau khi ra ngoài trời. Ngoài ra, bệnh nhân cần hạn chế tối
đa sự tiếp xúc với khói thuốc, khói xe, nước hoa, hương liệu hay những chất nặng
mùi khác. Đối với dị ứng nghề nghiệp, nếu không thể đổi nghề, người bệnh nên dùng
khẩu trang, mặt nạ hoặc sử dụng các vật liệu thay thế.
Phòng chống bệnh viêm mũi theo y học cổ truyền ra sao
?
Theo ThS
BS Hoàng Khánh Toàn, chủ nhiệm khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108,
trong y học cổ truyền không có bệnh danh “Viêm mũi dị ứng”, nhưng đối chiếu với
các triệu chứng trên lâm sàng có thể thấy căn bệnh này thuộc phạm vi chứng “Tỵ
cừu” với nguyên nhân chủ yếu là do phong tà gây nên trên cơ sở chính khí (sức đề
kháng của cơ thể) suy giảm do nhiều lý do khác nhau. Về mặt trị liệu có thể sử
dụng các kinh nghiệm dân gian, các bài thuốc gia truyền, nhưng để đạt được hiệu
quả cao nhất cần tuân thủ triệt để nguyên tắc “biện chứng luận trị”, nghĩa là
phải căn cứ trên tuổi, giới, thể địa người bệnh, tuổi bệnh, tính chất và trình
độ bệnh lý, môi trường sống và làm việc...mà phân chia thành các thể bệnh khác
nhau rồi trên cơ sở đó mà lựa chọn các vị thuốc và bài thuốc cho phù hợp.
Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của các bậc
danh y tiền bối và của bản thân, ThS Hoàng Khánh Toàn cho rằng, có thể sử dụng
một hoặc hai bài thuốc cổ phương làm hạt nhân rồi trên cơ sở đó gia giảm một
cách linh hoạt tùy theo bệnh trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Trên thực tế lâm
sàng, ThS Toàn thường dùng hai bài thuốc cổ là Thương nhĩ tử tán và Ngọc bình
phong phối hợp với nhau rồi gia thêm các vị như kim ngân hoa, ké đầu ngựa,
xương bồ, ngũ vị tử, cát cánh, quế chi...tùy theo tình trạng bệnh lý thuộc hư
hay thực, hàn hay nhiệt, cấp tính hay mạn tính...Đây là hai phương thang đặc biệt
thường được người xưa dùng để chữa các bệnh lý về mũi, trong đó có viêm mũi dị ứng.
ThS Toàn khẳng định, bệnh lý này khó có thể nói là chữa khỏi triệt để, nhưng để
giúp cho bệnh tình thuyên giảm nhanh chóng, ổn định lâu dài và nếu có tái phát
thì cũng chỉ ở mức độ nhẹ bằng các phương pháp của y học cổ truyền là điều hoàn
toàn thực hiện được.
Đã có nhiều ca bệnh được ThS Toàn trị liệu
theo phương thức này và hiệu quả đạt được là rất đáng khích lệ. Ví như, trường
hợp cháu Nguyễn Ánh Dương, sinh năm 1986, ở Cổ Nhuế, Từ Liêm, Hà nội. Cháu bị
viêm mũi dị ứng từ khi học tiểu học, ban đầu bệnh nhẹ và nhanh chóng hồi phục bằng
các thuốc tây y uống và xịt tại chỗ, nhưng sau đó nặng dần lên và đặc biệt đến năm
17 tuổi thì tái phát liên tục làm ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và kết quả học
tập trong khi cháu đang chuẩn bị cho kỳ thi đại học. Sau khi được uống 10 thang
thuốc sắc với liều mỗi ngày 1 thang, bệnh tình đã có xu hướng thuyên giảm, dùng
tiếp 10 thang, tình hình chuyển biến rõ rệt, dùng thêm 10 thang nữa, bệnh ổn định
về cơ bản. Cháu nghỉ thuốc 5 ngày rồi tiếp tục uống thêm 2 liệu trình, mỗi liệu
trình 15 ngày, giữa 2 liệu trình nghỉ 5 ngày, bệnh ổn định hoàn toàn. Sau đó, định
kỳ mỗi tháng hoặc khi thời tiết thay đổi cháu được dùng 5 thang thuốc đã gia giảm,
uống cách nhật để duy trì kết quả và dự phòng tái phát. Ngoài ra, cháu còn được
hướng dẫn tự xoa bóp, day huyệt và sử dụng các thức ăn có tác dụng hỗ trợ trị
liệu. Đến nay, cháu đã học xong đại học, đi làm, bệnh vẫn tiếp tục ổn định. Hay
như, trường hợp bệnh nhân Viết Anh Đức, sinh năm 1978, ở Yên Khang, Ý Yên, Nam
Định, bị bệnh viêm mũi dị ứng kết hợp với viêm xoang mạn tính đã nhiều năm, được
khám và trị liệu bằng tân dược nhiều loại, nhiều nơi nhưng bệnh hay tái phát,
thậm chí có lúc không đỡ được là bao. Anh Đức đã được ThS Toàn điều trị bằng
thuốc đông y trong 2 tháng, bệnh ổn định lâu dài, thỉnh thoảng có dấu hiêu tái
phát nhưng rất nhẹ và nhanh chóng hồi phục sau khi được dùng thuốc đông y củng
cố.
(Trả lời phỏng vấn báo Khoa học và Đời sống)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét