VÀI MÓN ẨM THỰC THANH NHIỆT SINH TÂN
* Canh sa căn thuần
điểu trư nhục
Sa căn (củ đậu) 500g, thuần điểu (chim
cút) 500g, thịt lợn nạc100g, một chút trần bì (vỏ quít), nước và gia vị vừa đủ.
Sa căn bóc vỏ rửa sạch, thái con chì ; chim cút làm sạch, để nguyên con ; thịt
lợn thái mỏng. Tất cả cho vào nồi, chế đủ nước, hầm nhỏ lửa chừng 2,5 giờ cho
thật nhừ, chế thêm gia vị, dùng làm canh ăn. Chim cút, còn gọi là Am thuần, Uyển
thuần, vị ngọt tính bình, có công dụng bổ tỳ ích khí, thanh nhiệt trừ thấp, làm
mạnh gân cốt). Người xưa coi chim cút là "nhân sâm động vật". Củ đậu
vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt, sinh tân dịch và làm hết khát. Món
canh này có thể cho thêm một chút đậu đỏ và vài lát gừng tươi để tăng tác dụng
thanh nhiệt trừ thấp và thêm phần hấp dẫn.
* Canh hà diệp nhị đậu.
Hà diệp 1 tàu, biển đậu 25g,
xích tiểu đậu 25g, trần bì (vỏ quýt) 12g, phụ trúc 50g, vịt 1 con (sau khi làm
sạch còn chừng 400g là vừa), thịt lợn nạc 100g, gia vị vừa đủ. Hà diệp rửa
sạch, thái nhỏ ; biển đậu, xích tiểu đậu và phụ trúc rửa sạch ; trần bì thái chỉ
; thịt vịt và thịt lợn chặt miếng. Tất cả cho vào nồi, chế đủ gia vị, đổ vừa nước
rồi dùng lửa nhỏ hầm chừng 3 giờ là được, dùng làm canh ăn trong ngày. Công dụng
: Thanh nhiệt giải thử, sinh tân chỉ khát, kiện tỳ dưỡng âm (giải nhiệt, làm
mát, phòng chống nắng nóng, làm tăng lượng dịch đã bị hao tổn vì mồ hôi ra nhiều,
giải khát, cải thiện chức năng của dạ dày ruột, kích thích tiêu hoá).
* Nước uống bí đao
dưa hấu
Bí đao 500g, dưa hấu 500g, đường trắng vừa đủ.
Bí đao gọt vỏ, bỏ ruột, rửa thật sạch ; dưa hấu lấy ruột, bỏ hạt ; hai thứ thái
miếng, dùng máy ép lấy nước rồi chế thêm một chút đường trắng, chia uống nhiều
lần trong ngày. Công dụng : thanh nhiệt giải thử, trừ phiền chỉ khát, lợi niệu
tiêu thũng. Dùng để giải nhiệt, phòng chống say nắng, say nóng...Theo y học cổ
truyền, dưa hấu có công dụng giải say nắng, làm hết khát, trừ phiền, lợi thủy,
cầm lỵ...Hai loại quả phối hợp với nhau tạo nên một thứ nước giải khát chữa bệnh
lý tưởng trong mùa hè.
* Nước uống bí đao
bình quả
Bí đao 100g, bình quả (loại táo quả to nhập
khẩu từ Trung Quốc và các nước Đông Âu) 800g, cà rốt 200g, đường phèn 100g, trần
bì 20g. Bí đao gọt vỏ bỏ ruột, thái miếng ; bình quả rửa sạch, bỏ ruột, thái miếng
; cà rốt cạo vỏ, thái miếng ; trần bì ngâm nước cho mềm rồi thái chỉ. Tất cả
cho vào nồi, đổ vừa nước, nấu trong 30 phút, chế thêm đường phèn, dùng làm nước
giải khát. Công dụng : thanh nhiệt hóa đàm, trừ phiền chỉ khát, lợi niệu tiêu
thũng, trợ tiêu hóa, ích tỳ chỉ tả. Theo y học cổ truyền, bình quả có công dụng
sinh tân chỉ khát, kiện tỳ ích vị, giải nhiệt thanh tâm ; cà rốt có công dụng bổ
tỳ tiêu thực, lợi tràng đạo, bổ can minh mục, thanh nhiệt giải độc, hạ khí chỉ
khái.
* Cháo đậu xanh
ngân hoa
Đậu xanh 50g, kim ngân hoa 50g, cam thảo
10g, gạo tẻ 100g. Đậu xanh ngâm trước nửa ngày, kim ngân hoa và cam thảo sắc kỹ
rồi bỏ bã lấy nước ninh với gạo và đậu xanh thành cháo, chia ăn vài lần trong
ngày, có thể cho thêm một chút đường phèn. Công dụng : thanh nhiệt giải độc,
tiêu viêm giải thử, dùng thích hợp cho những người hay bị mụn nhọt, lở ngứa,
viêm loét, đại tiện táo, tiểu tiện sẻn đỏ...trong những ngày hè nóng bức.
*
Canh cát căn đại táo trư nhục
Cát căn (củ sắn dây) 500g, đại
táo 4 quả, trư nhục (thịt thăn lợn) 150g, xương ống chân lợn 150g, nước và gia
vị vừa đủ. Cát căn bỏ vỏ, rửa sạch, thái con chì ; thịt thăn thái to bằng
1/3 bao diêm ; xương ống đập vỡ ; đại táo rửa sạch. Tất cả cho vào nồi, chế đủ
nước hầm nhừ trong 2 giờ, chế thêm gia vị, dùng làm canh ăn. Cát căn có công
năng thanh nhiệt giải cơ, sinh tân chỉ khát, trừ phiền, nghiên cứu dược lý hiện
đại cho thấy có tác dụng hạ nhiệt, giải độc, làm giãn mạch hạ huyết áp, cải thiện
vi tuần hoàn, phòng chống rối loạn nhịp tim, hạ mỡ máu và đường huyết, tăng lưu
lượng tuần hoàn não, kháng ô xy hóa và ung thư. Đại táo bổ tỳ ích khí, dưỡng
huyết an thần. Thịt lợn tư âm, nhuận táo , bổ huyết. Ba thứ phối hợp với nhau tạo
nên công dụng thanh nhiệt trừ phiền, bổ khí dưỡng huyết của món ăn. Loại canh
này đặc biệt thích hợp với những người bị tăng huyết áp, đái tháo đường và có bệnh
lý động mạch vành.
* Canh hiện nhục việt
qua
Hiện nhục (hến) 1000g, việt qua (quả bầu)
500g, thìa là, hành hoa, mỡ và gia vị vừa đủ. Hến ngâm nước gạo, rửa sạch, cho
vào nồi với một bát con nước, đun sôi, thấy hến há miệng thì trút ra rổ, hứng lấy
nước, gỡ thịt hến đem rửa sạch, để ráo ; bầu gọt vỏ, rửa sạch, băm nhỏ theo chiều
dọc quả, thái vát thành sợi, bỏ ruột ; hành, thìa là rửa sạch, thái nhỏ ; củ
hành thái mỏng để riêng. Phi thơm hành mỡ, cho hến vào xào qua, nêm ít nước mắm,
xúc ra bát. Nước luộc hến bỏ cặn, đun sôi, cho bầu vào, đun sôi tiếp rồi đổ hến
vào, chế thêm gia vị vừa đủ, dùng làm canh ăn nóng. Hến vị ngọt mặn, tính lạnh,
có công dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi thấp, rất thích hợp cho những người bị
mụn nhọt, lở loét ngoài da do nhiệt độc, tiểu tiện vàng đỏ, đái buốt, đái rắt,
đái tháo đường. Trong thành phần hóa học của hến rất giàu kẽm nên có khả năng
phòng chống u phì đại tiền liệt tuyến. Bầu vị ngọt, tính mát, có công dụng giải
nhiệt độc, lợi tiểu tiện, làm hết khát, rất thích hợp cho những người bị viêm
đường tiết niệu, mụn nhọt do nhiệt độc, đái tháo đường. Tuy nhiên, nếu tỳ vị hư
yếu, đại tiện hay lỏng loãng thì không nên ăn loại canh này.
Hoàng
Khánh Toàn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét