Thứ Tư, 13 tháng 8, 2014

rau hẹ khởi dương

 RAU HẸ KHỞI DƯƠNG


Ca dao có câu: “Gió đông lạnh buốt tái tê, thanh hao lá hẹ tràn trề cỗ xuân”, trong thời tiết nắng ấm có pha chút lành lạnh đầu xuân, rau hẹ phát triển tươi tốt trong vườn. Thứ rau này là thực phẩm của cả bốn mùa, nhưng ăn vào mùa xuân là tốt nhất. Tục ngữ đã nói: “Ăn hẹ xuân thì thơm, ăn hẹ hè thì thối”. Mùa xuân thời tiết nóng lạnh bất thường cơ thể cần phải bảo dưỡng dương khí, mà rau hẹ lại có tính ôn nên rất thích hợp trong việc ôn bổ dương khí, bởi vậy hẹ còn được gọi là “rau khởi dương”. Rau hẹ khá giàu chất dinh dưỡng bao gồm đường, đạm, mỡ, caroten, vitamin B, C, chất xơ, canxi, photpho, sắt…, đặc biệt còn chứa nhiều hoạt chất có tính kháng khuẩn, tiêu viêm. Người ta ước tính, trong mỗi 100g rau hẹ có chứa 2,1g protein, 0,6g lipid, 3,2g carbonhydrat, 48mg Canxi, 46 mg photpho, 1,7g sắt, 3,21mg carotene, 0,03mg vitamin B1, 0,09mg vitamin B2, 0,9mg vitamin B3, 39mg vitamin C. Rau hẹ mềm mại, có mùi thơm đặc biệt, vị lại hơi cay nên rất dễ ăn, được dùng làm gia vị đồng thời làm rau ăn. Từ xa xưa, trong thành phần nhân bánh bao, vằn thắn, sủi cảo…không thể thiếu rau hẹ.
Theo y học cổ truyền, rau hẹ vị ngọt cay, tính ấm, có công dụng ôn trung bổ hư, điều hoà phủ tạng, bổ thận ích dương. Với chứng dương hư thận yếu, liệt dương, di mộng tinh, lưng đau gối mỏi có thể lấy 250g lá hẹ, 60g nhân hồ đào, dùng dầu vừng xào chín, ăn trong ngày, dùng liên tục trong một tháng sẽ có công hiệu rất tốt. Với chứng tỳ vị hư hàn gây đi lỏng có thể lấy 100g gạo nấu thành cháo loãng rồi cho 60g lá hẹ tươi rửa sạch thái nhỏ vào quấy đều, ăn nóng mỗi ngày một thang, dùng 6 thang liên tục có thể đạt được mục đích kiện tỳ chỉ tả. Với chứng bệnh ung thư thực quản, ung thư dạ dày, viêm loét dạ dày hành tá tràng thuộc thể tỳ vị hư hàn có thể lấy 250g lá hẹ tươi, sinh khương 30g rửa sạch, giã nát, ép lấy nước, hòa với 250 ml sữa tươi, đun sôi rồi uống từ từ. Với cơn đau cấp vùng thượng vị (vị quản thống) dùng 500g lá hẹ tươi, rửa sạch ép lấy nước, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 50 ml. Với những trường hợp nôn ra máu, khái huyết, chảy máu cam, đái ra máu…dùng 500g lá hẹ tươi rửa sạch, ép lấy nước, cô đặc rồi trộn với bột sinh địa làm hoàn, mỗi viên 3g, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 2 viên. Với chứng ho trẻ em lấy lá hẹ 15g, hoa đu đủ đực 15g, hạt chanh 20 hạt, cho vào bát sạch, giã nát, đem hấp chín với 10 ml nước và một chút đường, để nguội, cho trẻ uống 3 lần trong ngày hoặc lấy lá hẹ 15g phối hợp với 10 lá dâu non, cách làm tương tự như trên. Với chứng ợ chua, dùng nước ép lá hẹ 60 ml hòa với 250 ml sữa bò và 15 ml nước gừng tươi, đun sôi, uống nóng. Với trẻ em bị giun kim, ra mồ hôi trộm lấy 30g lá hẹ ép lấy nước uống hoặc dùng làm rau ăn trong ngày. Với nam giới thận hư, di mộng tinh, phụ nữ bạch đới dùng hạt hẹ ngâm giấm, rang khô, tán bột, trộn với mật làm hoàn to bằng hạt đậu xanh, mỗi ngày uống 5g với rượu ấm vào lúc đói. Để tăng khả năng sinh dục của nam giới dùng lá hẹ 200g, con ngài tằm đực khô 1000g, dâm dương hoắc 600g, kỷ tử 200g, kim anh tử 500g, ngưu tất 300g, ba kích 500g, thục địa 400g, sơn thù 300g, đường kính 4000g, tất cả đem ngâm trong 20 lít rượu, sau 30 ngày thì dùng dược, uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 10-15 ml.
 Nghiên cứu hiện đại cho thấy, rau hẹ có nhiều chất xơ nên có tác dụng kích thích tiêu hóa, thúc đẩy nhu động ruột, phòng chống bệnh táo bón và sâu răng. Chất xơ trong loại rau này còn có khả năng cân bằng các nhóm vi khuẩn đường ruột, giảm thiểu tác động của các chất gây ung thư niêm mạc ruột, dự phòng tích cực bệnh ung thư đại tràng. Ngoài ra, rau hẹ còn có tác dụng hỗ trợ trị liệu cao huyết áp và các bệnh cơ tim. Tuy nhiên, rau hẹ khó tiêu nên mỗi lần không ăn quá nhiều. Ngoài ra, những người có thể chất âm hư nội nhiệt, hay bị mụn nhọt và mắc các bệnh về mắt thì nên kiêng ăn rau hẹ. Người xưa khuyên không dùng loại rau này ăn cùng với mật ong và  thịt bò.

                                                             Hoàng Khánh Toàn


Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét