CHÁO LÁ SEN – MÓN ĂN
MÁT BỔ VÀ PHÒNG CHỐNG BÉO PHÌ
Thời tiết nóng nực, cơ thể cần một lượng nước
khá lớn để điều hoà thân nhiệt, bới vậy nhu cầu dùng các đồ giải khát, các món ăn
nhiều nước và dễ tiêu là hoàn toàn hợp lý, trong đó có việc chọn dùng các món
cháo. Tuy nhiên, theo quan niệm của dinh dưỡng học cổ truyền, không phải loại
cháo nào cũng thích hợp trong mùa hè. Bởi lẽ, ngoài gạo ra, các thực phẩm hoặc
dược liệu kèm theo phải có tính thanh nhiệt và thanh đạm, nói nôm na là có thể
làm mát cơ thể, dễ hấp thu và dễ tiêu.
Ngoài các loại cháo thanh nhiệt hết sức
dân dã và thông dụng như cháo đậu xanh, cháo đậu đen, cháo hến, cháo trai…có một
loại cháo khá đặc biệt nhưng còn ít người biết đến, đó là cháo lá sen. Vậy món
cháo này được nấu như thế nào ? Công dụng của nó ra sao ? Xin được giới thiệu cụ
thể với bạn đọc như sau :
@ Nguyên liệu
Lá sen tươi 1 tàu, gạo tẻ 100g, đường trắng
vừa đủ, cũng có thể gia thêm đậu xanh để tăng sức thanh nhiệt giải độc. Nếu
không có lá sen tươi có thể dùng lá sen khô cũng được nhưng trước khi dùng phải
ngâm nước cho mềm.
@ Cách chế
Lá sen rửa sạch, thái vụn, sắc kỹ lấy nước
bỏ bã rồi cho gạo vào nấu nhừ thành cháo, chế thêm đường trắng, chia ăn vài lần
trong ngày. Cũng có thể cho gạo vào nồi nấu thành cháo trước, sau đó dùng lá
sen đã cắt bỏ cuống và viền quanh đậy lên trên mặt cháo, tiếp tục đun cho đến
khi mùi thơm của lá sen thấm đượm vào cháo là được. Hoặc đơn giản dùng lá sen rửa
sạch chần qua nước sôi, lót dưới đáy nồi rồi đổ cháo đang sôi lên trên, đậy kín
vung trong 5 phút, sau đó bỏ lá sen ra, chế thêm đường là được.
Nếu có thêm đậu xanh thì ninh đậu trước.
Khi chín, cho gạo và lá sen vào nấu thành cháo loãng, chế thêm đường, chia ăn
vài lần trong ngày.
@ Công dụng
Cháo
lá sen có công dụng thanh nhiệt giải thử, kiện não sinh tân dịch, hạ huyết áp
và hạ mỡ máu. Là món ăn mát bổ rất thích hợp trong điều kiện thời tiết nắng
nóng. Đặc biệt tốt với những người béo phì, cao huyết áp, rối loạn lipid máu (tăng
cholesterol, triglycerid, lipoprotein có tỷ trọng thấp và apoprotein B ; giảm
lipoprotein có tỷ trọng cao và apoprotein A), người bị viêm đường tiết niệu, rối
loạn tiêu hoá do thấp nhiệt, phù thũng, một số chứng xuất huyết như chảy máu
cam, băng huyết, lậu huyết, hoa mắt chóng mặt sau khi sinh con…
@ Phân tích ý nghĩa
Theo dược lý học hiện đại, lá sen có chứa
các chất như Roemerine, Nuciferine, Nornuciferine, D- N- Methylcoclaurine,
Anonaine, Liriodenine, isoquercitrin, Gluconic acid…Trên mô hình thực nghiệm
chuột gây tăng cholesterol máu bằng chế độ ăn, nước sắc lá sen có tác dụng làm
giảm cholesterol rõ rệt. Nghiên cứu lâm sàng cũng cho thấy dịch chiết lá sen có
thể điều trị hội chứng rối loạn lipid máu khi dùng liên tục 3 đợt, mỗi đợt 20
ngày, đạt hiệu quả 91,3 %. Với những người béo phì, mỗi ngày hãm uống 9g lá sen
thay trà liên tục trong 3 tháng có tác dụng giảm béo khá tốt.
Theo y học cổ truyền, lá sen vị đắng, tính
bình, có công dụng thanh nhiệt lợi thấp, chỉ khát sinh tân, thăng phát thanh dương
và cầm máu ; thường được dùng để chữa các chứng đi lỏng do thử thấp, chóng mặt,
phù thũng, nôn ra máu, cháy máu cam, băng lậu huyết, đại tiện ra máu, chóng mặt
sau khi sinh con…Kinh nghiệm dùng lá sen hãm uống thay trà hoặc uông tro lá sen
để phòng chống béo phì, làm cho thân hình thon thả, gọn đẹp đã được người xưa
biết đến từ rất lâu và ghi lại trong các y thư cổ như Bản thảo bị yếu, Bản
thảo cương mục, Trấn nam bản thảo, Nhật dụng bản thảo…
Như vậy có thể thấy, tuy rất đơn giản
trong cấu trúc, giản dị trong cách chế, cách dùng nhưng món cháo lá sen lại rất
có ý nghĩa trong những ngày thời tiết nóng bức. Nó cũng có vị trí khá đặc biệt đối
với cuộc sống hiện đại khi người ta, do ăn quá nhiều đò bổ béo và lười vận động
thể lực, đang lo sợ trước căn bệnh béo phì và tình trạng rối loạn lipid máu, một
hội chứng có tính nền tảng để tạo nên các căn bệnh tim mạch đáng sợ như thiểu năng
mach vành, nhồi máu cơ tim, rối loạn tuần hoàn não…
Hoàng Khánh Toàn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét