Giải độc bằng kinh nghiệm dân gian

GIẢI ĐỘC BẰNG KINH NGHIỆM DÂN GIAN

     Trong y học cổ truyền, kho tàng kinh nghiệm dân gian chữa trị các tình trạng ngộ độc là hết sức phong phú. Các kinh nghiệm này hiện nay không còn được dùng nhiều nữa, nhưng trong một chừng mực nhất định chúng vẫn có giá trị trong những hoàn cảnh nhất định và vẫn là những gợi mở thú vị cho việc đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu, chứng minh, thừa kế và phát triển những “vốn cổ” mà người xưa đã để lại. Bài viết này xin được dẫn ra một số kinh nghiệm điển hình để độc giả tham khảo.

1. Ngộ độc thức ăn

     Trước hết, cần loại trừ chất độc ra khỏi cơ thể càng sớm càng tốt, nhất là mới bị sau bữa ăn 1-2 giờ bằng các biện pháp như : lấy muối ăn 1 thìa canh(25g) sao qua, pha vào một bát nước sôi cho uống 3 lần, mỗi lần cách nhau chừng 10 phút hoặc dùng lông gà (rửa sạch bằng nước muối), bảo bệnh nhân há miệng đưa vào gần cuống họng sẽ nôn ngay hoặc dùng ngón tay ngoáy họng cũng có hiệu quả.

     Sau đó, cho uống nước trà đường nóng để bù nước, cầm đi lỏng, phân giải hòa loãng chất độc. Có thể dùng nước sắc lá sim, lá ổi, núm hoa chuối tiêu, vỏ măng cụt…sao vàng sắc đặc cho uống. Nếu biết bệnh nhân ngộ độc thức ăn gì thì có thể dùng các vị thuốc, bài thuốc như : ăn thịt không tiêu dùng sơn tra 12g sắc uống ; ăn chất bột không tiêu dùng mạch nha 12g, thần khúc 12g sắc uống ; ăn rau sống và hoa quả không tiêu dùng can khương 10g, thần khúc 10g sắc uống ; ăn tôm cá cua không tiêu dùng cành tía tô 12g, trần bì 10 sắc uống ; do ăn cá không tiêu dùng rau diếp cá và lá tía tô mỗi thứ 50g sắc uống ; do ăn cả cá và thịt không tiêu dùng tỏi 10g, phèn phi 10g, hai thứ giã nhỏ, pha nước sôi uống ; do ăn thịt lợn dùng hành củ 100g giã nát vắt lấy nước uống ; do ăn thịt dê dùng lá và hạt mướp đắng 100g sắc uống, do ăn thịt trâu bò dùng tương ăn 100 ml hòa với 20 ml nước gừng tươi uống ; do ăn thịt gà dùng lá chanh 100g sắc uống ; do ăn thịt chó dùng lá và củ giềng sao, rau má, mỗi thứ 30g sắc uống.

2. Ngộ độc sắn

     Có thể dùng một trong những bài thuốc như : (1) Con cua đồng tươi (rửa qua nước sôi) 10-20 con giã nhỏ, hòa với 1 bát nước đun sôi để nguội rồi lọc lấy nước cốt uống. Bài này dùng chung cho cả gia súc bị ngộ độc sắn. (2) Mật mía 200-300 ml hoặc nước đường pha đậm uống. (3) Cam thảo bắc 20g hoặc cam thảo đất 50g sắc uống. (4)Tương ăn 150-200 uống. (5) Rau muống sống 100g cắt đoạn rửa sạch, giã nhỏ, vắt lấy nước, đem trộn với 50g cám gạo tẻ, bọc vào vải sạch vắt lọc lấy nước uống. (6) Nước cốt rau má 100 ml, nước cốt lá sắn dây 50 ml hòa với mật hoặc nước mía hoặc nước đường uống. Chú ý : cấm không được dùng các loại thuốc đau bụng như viên rửa, thuốc gió, rượu quế, rượu hồi...rất nguy hiểm vì làm bệnh nặng thêm.

3. Ngộ độc dứa

     Có thể dùng một trong một trong các bài thuốc như : (1) Vỏ dứa (loại dứa bị ngộ độc) 100g, cam thảo hoặc mộc nhĩ đen 15-25g sắc uống, mỗi thang sắc 2-3 lần. (2) Bồ công anh 12g, ké đầu ngựa 15g, lá dâu 16g, kinh giới 16g, thổ phục linh 16g, cam thảo hoặc đậu xanh 4g, sắc lấy nước uống. Chú ý : tránh rửa nước, quạt lạnh, mùi khét, bụi lông vải…kiêng tôm, cua, sò…Khi ổn định cho uống trà đường.

4. Ngộ độc nấm

     Trước hết nên làm động tác gây nôn để thải hết thức ăn. Sau đó, dùng một trong những bài thuốc như : (1) Mộc nhĩ đen hoặc nấm hương 25-40g sắc 3 lần, mỗi lần lấy 200 ml, uống 3 lần. Nếu dùng nấm hương có thể cho thêm 10 cái thì càng tốt, hiệu quả của nấm hương cao hơn mộc nhĩ. (2) Đậu xanh 200g (chừng 1 bát), đem tán nhỏ, nấu đặc lấy nước uống hoặc cho vào một ít gạo nếp nấu thành cháo ăn. (3) Mộc nhĩ đen hoặc nấm hương 40g, đậu xanh 100g sắc đặc uống. (4) Rau khoai lang sống 50 ngọn, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước uống. (5) Óc thỏ 5 cái và dạ dày thỏ 2 cái, làm sạch, thái nhỏ rồi trộn đường ăn sống.

5. Ngộ độc hải sản (tôm, cá, sò, cá nóc…)

     Ngộ độc cá, tôm, sò…dùng lá tía tô tươi 50g sắc với 3 bát nước lấy 1 bát uống trong ngày. Ngộ độc cá nóc dùng ngọn khoai lang 50-60g, muối ăn 6g, hai thứ đem giã lẫn, vắt lấy 1 bát nước uống trong ngày.

6. Ngộ độc thuốc

     Tất cả các loại thuốc khi ngộ độc sau động tác gây nôn có thể dùng nước cốt rau muống 150 ml hoặc nước sắc củ khúc khắc (thổ phục linh)  200 ml uống. Riêng ngộ độc thuốc phiện đốt 100g bông gòn pha với nước uống ; ngộ độc mã tiền dùng cạo rỉ sắt 100g giã nhỏ hòa với nước sôi gạn trong uống ; ngộ độc ba đậu dùng nước ép lá chuối tươi hoặc nước sắc hoàng liên uống ; ngộ độc cà độc dược dùng vỏ đậu xanh 160g, liên kiều 40g, kim ngân hoa 80g, cam thảo 20g sắc với 2 lít nước còn 200 ml, cách 2 giờ uống 1 lần ; ngộ độc lá ngón cho uống thật nhiều nước cam thảo ; ngộ độc cây niệt gió cho ăn uống nước muối loãng, ăn cháo nhạt nguội ; ngộ độc thạch tín dùng bột xuyên tiêu (sao) 100g, sáp ong vừa đủ luyện thành viên, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 12g ; ngộ độc thuốc trừ sâu dùng nước chanh hoặc nước mắm uống…

                                                                                       Hoàng Khánh Toàn