MUỐN ĐẦU ÓC TỈNH TÁO, HÃY DAY HUYỆT BÁCH
HỘI
Lẽ thường,
mỗi sáng thức dậy mọi người đều cảm thấy đầu óc thanh sáng, tinh thần phấn chấn.
Nhưng, có một số người và trong một hoàn cảnh nào đó, giấc ngủ đã không đem lại
cho họ sự thoải mái mà thay vào đó là cảm giác đầu óc u ám, nặng nề, toàn thân
rã rời, mỏi mệt. Có người tưởng rằng mình bị bệnh nặng vội tìm đến thầy thuốc đê
khám xét, nhưng rốt cuộc cũng không phát hiện được căn bệnh nào cụ thể.
Kỳ thực, trạng
thái khó chịu này là do nhiều nguyên nhân khác nhau khiến cho vỏ não lâm vào tình
trạng ức chế, khả năng hưng phấn thần kinh bị giảm thấp, trong đó có vai trò
quan trọng của việc tích tụ quá nhiều các sản vật không có lợi cho quá trình
chuyển hoá bên trong cơ thể. Khi lâm vào tình trạng này, khá nhiều người sử dụng
các biện pháp như hút thuốc lá, uống cà phê hoặc trà đặc để làm hưng phấn tinh
thần. Tuy nhiên, hiệu quả nhiều lúc không cao, mang tính nhất thời và dùng lâu
trở nên nghiện rất có hại cho sức khoẻ.
Trong y học
cổ truyền, có một biện pháp đơn giản, dẽ làm, không có tác dụng phụ nhưng đem lại
hiệu quả hưng phấn tinh thần khá tốt, đó là day bấm mọt số huyệt vị nhằm mục đích
làm ấm nóng tại chỗ, thúc đẩy lưu thông huyết dịch, tăng cường lưu lượng tuần
hoàn não và quá trình chuyển hoá các chất, qua đó kích thích và nâng cao độ hưng
phấn của hệ thần kinh. Theo ngôn ngữ của y học cổ truyền, khả năng này được gọi
là công năng “đề thần”, “tỉnh thần”.
Trong hệ thống
huyệt vị châm cứu có khá nhiều huyệt có tác dụng “đề thần”, nhưng trước hết phải
kể đến huyệt Bách hội. Đây là một trong những huyệt thường dùng trong thực tiễn
chữa bệnh, được ghi lại sớm nhất trong sách Châm
cứu thái ất kinh, còn được gọi bằng nhiều tên khác nhau như Điền thượng,
Thiên mầu, Duy hội, Tâm dương ngũ hội, Quỷ môn, Thiên sơn, Thiên môn, Nê hoàn
cung...Bách hội là một trong 28 huyệt của mạch Đốc, một kinh mạch hết sức quan
trong chạy dọc cột sống lên đầu có tác dụng điều chỉnh và làm phấn chấn dương
khí toàn thân. Mặt khác, Bách hội còn là nơi hội tụ của tất cả các kinh dương
(chư dương chi sở hội) và cũng là chỗ gặp nhau của kinh Can và mạch Đốc. “Bách”
có nghĩa là một trăm ý nói nhiều về số lượng ; “hội” có nghĩa là nơi tụ hội của
tất cả các kinh dương, của ngũ tạng, lục phủ...Bởi thế, Bách hội được coi là
huyệt vị có tính chất trung tâm, thống lĩnh, đảm nhiệm khá nhiều chức năng quan
trọng của cơ thể. Công dụng chính của huyệt này là bình can tức phong, tỉnh thần
tô quyết, thăng dương cử khí thường được dùng đẻ chữa các chứng bệnh như đau đầu,
ngạt mũi, sa trực tràng, sa tử cung, trúng phong, điên cuồng, hay quên, ù tai,
hoa mắt, mất ngủ, tim đập hồi hộp...
Bách hội nằm
ở đỉnh đầu, là điểm gặp nhau của hai đường vuông góc : một đường đi ngang qua đỉnh
vành tai (xác định bằng cách gấp hai vành tai về phía trước) và một đường dọc
qua giữa đầu, khi sờ sẽ thấy một khe xương lõm xuống, ấn có cảm giác tức nặng.
Có một cách tự xác định khá đơn giản : Đầu tiên, cắm hai ngón tay cái vào trong
hai lỗ tai, các ngón còn lại xoè ra, ngón tay giữa của hai bàn tay vươn thẳng về
phía đỉnh đầu. Sau đó, các ngón ôm chặt lấy đầu, hai đầu ngón tay giữa của hai
bàn tay chạm nhau ở đâu thì đó chính là vị trí của huyệt Bách hội.
Muốn đạt được
hiệu quả hưng phấn tinh thần tốt nhất cần thực hiện quy trình thao tác day bấm
huyệt Bách hội theo các bước như sau :
- Chọn tư thế thích hợp, tốt
nhất là nằm trên giường hoặc ngồi trên ghế có tựa. Tinh thần thư thái, tập
trung sự chú ý vào việc day bấm huyệt.
- Xác định chính xác vị trí của
huyệt.
- Thuận tay nào thì dùng bàn
tay đó nắm hờ, ngón giữa hơi cong đặt vuông góc với huyệt, gốc bàn tay tì vào đầu
làm điểm tựa.
- Tiến hành ấn và day huyệt
theo chiều kim đồng hồ trong vòng 2 phút. Chú ý thao tác phải nhịp nhàng nhưng đảm
bảo lực tác động phải tương đối mạnh. Nếu không muốn ấn bằng ngón tay thì có thể
dùng các vật khác thay thế như đầu chiếc đũa nhỏ, đầu que tính học sinh hoặc dùng
5 - 6 chiếc tăm buộc chặt lại để tác động lên huyệt.
- Sau khi day ấn lần đầu nếu
chưa đạt hiệu quả như mong muốn có thể nghỉ vài phút rồi lại tiến hành day ấn
tiếp theo quy trình như trên.
Vì sao liệu
pháp day ấn huyệt Bách hội lại có khả năng làm hưng phấn tinh thần ? Những kết
quả nghiên cứu hiện đại cho thấy, việc tác động lên huyệt vị này bằng các phương
thức khác nhau như day bấm, châm cứu, thuỷ châm, điận châm...có ảnh hưởng rõ rệt
đến lưu huyết não đồ theo hướng có lợi : biên độ các sóng tăng, chỉ số đàn hồi
α/T trở về giá trị bình thường, giảm trương lực mạch máu, tăng tính đàn hồi thành
mạch, tăng lưu lượng tuần hoàn não. Đối với điện não đồ, sự tác động lên huyệt
Bách hội có khả năng làm tăng chỉ số và biên độ sóng α, làm giảm chỉ số sóng điều
trị và các sóng chậm khác. Ngoài ra, người ta còn nhận thấy : châm cứu và day bấm
huyệt vị này còn có khả năng trấn tĩnh, làm tăng trí nhớ, chống phù não và cải
thiện tình trạng rối loạn hành vi.
Về mặt nghiên
cứu lâm sàng, chỉ bằng sự tác động hợp lý lên huyệt Bách hội đơn thuần các nhà
y học cổ truyền đã chữa được khá nhiều chứng bệnh như huyết áp thấp nguyên phát,
rối loạn tiền đình, di chứng bại liệt do rối loạn tuần hoàn não, câm do rối loạn
thần kinh chức năng, tiểu tiện mất tự chủ do rối loạn thần kinh trung ương, suy
nhược thần kinh, đau lưng cấp tính, đái dầm ở trẻ em...Như vậy, có thể thấy, Bách
hội là một huyệt vị hàm chứa khá nhiều tiềm năng trong thực tiễn phòng chống bệnh
tật, đặc biệt là các bệnh lý có liên quan đến hệ thống thần kinh. Bởi thế, khi
day bấm Bách hội đầu óc sẽ tỉnh táo, tinh thần trở nên phấn chấn là điều rất dễ
hiểu.
Hoàng
Khánh Toàn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét