Rượu mật gấu

Nguy cơ từ thói quen uống rượu pha mật gấu

 

Lâu nay mật gấu được rao bán nhiều nơi, thậm chí cả trong các nhà hàng để thực khách pha uống với rượu. Mật gấu có tác dụng chữa một số bệnh, tuy nhiên nếu sử dụng không đúng cách, dùng phải mật gấu “dởm” và kém chất lượng vẫn có thể gây nên những hậu quả không lường, thậm chí có thể gây tử vong.

Từ một trường hợp dị ứng rượu mật gấu

Hiện nay, với nhiều người, mật gấu được cho là một thứ thuốc bổ có thể giúp nâng cao sức khoẻ và chữa trị bách bệnh. Từ quan niệm sai lầm này cộng với việc mật gấu nuôi được bán tràn lan trên thị trường, không ít người đã có thói quen uống rượu pha với mật gấu hàng ngày để bồi bổ sức khoẻ và cũng nhân cơ hội đó nhiều gian thương đã chế biến và buôn bán các loại mật gấu “dởm” và kém chất lượng nhằm mục đích trục lợi. Nhưng lợi chưa thấy đâu mà không ít người đã phải vào bệnh viện cấp cứu vì ngộ độc và dị ứng ở các mức độ khác nhau. Trường hợp ông Vũ Văn Kim, 72 tuổi, (Hải Phòng) là một ví dụ.

Ngày 15/9, ông Kim được gia đình đưa đến khám và điều trị tại Trung tâm Dị ứng- Miễn dịch Lâm sàng (Bệnh viện Bạch Mai) do bị nổi ban đỏ ngứa toàn thân, bong tróc da nhiều đợt từ 6 tháng nay, kèm theo biểu hiện chán ăn, mệt mỏi, chướng bụng. Ông cho biết, cách đây 8 tháng, theo lời mách bảo của người quen, ông bắt đầu uống rượu pha mật gấu hàng ngày vào trước 2 bữa ăn để bồi bổ sức khoẻ. Tuy nhiên, sau hơn 1 tháng, ông bắt đầu thấy ngứa và nổi ban dát toàn thân. Mặc dù đã điều trị nhiều lần ở các bệnh viện tuyến dưới nhưng bệnh của ông thuyên giảm không đáng kể. 2 tháng gần đây ông thấy người mệt mỏi, chán ăn, bụng chướng to dần. Tại Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch Lâm sàng, ông được các bác sĩ chẩn đoán bị bệnh đỏ da toàn thân có kèm theo xơ gan nghi do rượu pha mật gấu. Sau 3 tuần điều trị tại đây, bệnh tình của ông đã thuyên giảm đáng kể và được xuất viện, tuy nhiên, ông vẫn phải tiếp tục điều trị lâu dài tại nhà.

Bác sĩ Nguyễn Hữu Trường (Trung tâm dị ứng miễn dịch lâm sàng -Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, trường hợp của ông Kim chỉ là một trong số những trường hợp bị các tai biến dị ứng và nhiễm độc do uống rượu pha mật gấu được điều trị tại Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch Lâm sàng trong thời gian gần đây.

Phải dùng đúng chỉ định

Theo thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn, Chủ nhiệm khoa Y học cổ truyền (Bệnh viện 108), mật gấu là một trong những vị thuốc rất quý của Y học cổ truyền, có tính lạnh, vị đắng, công dụng thanh nhiệt, giải độc, chỉ kính (chống co giật) và minh mục (làm sáng mắt). Nhưng, mật gấu là thuốc “bệnh” chứ không phải là thuốc “bổ” theo quan niệm của đông y. Mật gấu thường được dùng để chữa các chứng bệnh có liên quan đến gan mật, sốt cao, co giật, tổn thương do trật đả, chấn thương, bầm giập, bong gân, gãy xương… Các nghiên cứu của dược lý học hiện đại, đặc biệt là các nghiên cứu của Trung Quốc đã chứng minh: mật gấu có tác dụng chống co giật, giải độc, bảo hộ tế bào gan, trấn tĩnh, giảm ho, tăng cường vận động của các cơ trơn đường tiêu hóa, giảm nhiệt, chống viêm, giảm đau, lợi mật, phòng chống sỏi mật, tăng cường chức năng tiêu hóa, hạ huyết áp, giảm đường huyết, chống ngưng tập tiểu cầu, kháng khuẩn và ức chế tế bào ung thư.

Rượu mật gấu bôi ngoài da có tác dụng giảm đau, tan vết bầm rất tốt. Tuy nhiên, khi sử dụng đường uống cần hết sức thận trọng vì có thể gây nhiều tai biến cho người sử dụng. Các chuyên gia nghiên cứu về mật gấu, mật gấu ngựa có chứa nhiều axit ursodeoxycholic là một chất có tác dụng điều trị xơ gan. Trong khi đó, mật gấu chó chứa chủ yếu là chất axit chenodeoxycholic. Chất này ngược lại với  axit ursodeoxycholic, có thể gây ra viêm gan và xơ gan nếu uống kéo dài. Như vậy, việc uống mật gấu chó cho dù là loại đảm bảo chất lượng cũng có thể dẫn đến tình trạng viêm gan và xơ gan, lợi bất cập hại. Ngoài ra, giống như các loại mật động vật khác, mật gấu cũng có chứa các loại độc tố và nhiều thành phần xa lạ với con người, từ đó có thể gây ra các phản ứng dị ứng hoặc nhiễm độc cho người sử dụng. Không những thế, các loại mật gấu nuôi có bán trên thị trường hiện nay thường không đảm bảo chất lượng điều trị, không tinh khiết do bị nhiễm khuẩn và nhiễm bẩn.

Bên cạnh đó, như trên đã nói, gần đây vì lợi nhuận, nhiều gian thương đã sử dụng những mật gấu không đảm bảo chất lượng do nuôi trong điều kiện nhân tạo hoặc sử dụng mật của các động vật khác để tạo ra “mật gấu dởm” như : mật lợn, mật bò, mật trâu… Theo thạc sĩ Hoàng Khánh Toàn, hiện nay vị thuốc quý này đã bị quảng cáo thái quá, sử dụng bừa bãi, không đúng chỉ định, sai lầm về liều lượng nên đã đưa lại những hậu quả tai hại cho sức khỏe người dùng. Không biết từ đâu mà cánh bợm nhậu rỉ tai nhau cách sử dụng mật gấu của các nhà hàng với mục đích phòng tránh say rượu. Việc sử dụng mật gấu kiểu này hoàn toàn sai và có thể dẫn đến những tai biến đáng tiếc. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể bị các biến chứng như mẩn ngứa, viêm gan, suy thận, thậm chí có thể tử vong do chính việc chỉ định chưa chuẩn xác của các thầy thuốc không có chuyên khoa, các lang băm hoặc những người trong chuyên ngành y học cổ truyền nhưng hiểu biết về mật gấu chưa thực sự thấu đáo.

Bác sĩ Nguyễn Hữu Trường (Trung tâm dị ứng miễn dịch lâm sàng -Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, thực tế điều trị trên lâm sàng còn cho thấy, các trường hợp dị ứng và nhiễm độc do uống mật gấu thường có diễn biến khá nặng và hay tái phát, chi phí điều trị tốn kém do thường có kèm theo tổn thương gan thận và phải điều trị kéo dài. Trước thực tế này, những người lớn tuổi và người có cơ địa dị ứng hoặc mắc bệnh gan thận cần hết sức thận trọng khi sử dụng mật gấu đường uống, tránh lâm vào tình trạng tiền mất tật mang.

Hiện nay, gấu là một trong những loài động vật đã được đưa vào sách đỏ cần được bảo tồn và nuôi dưỡng, nên mật gấu không còn là thứ dược liệu được sử dụng rộng rãi nữa. Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận được tác dụng thực tế quý báu của mật gấu. Rất mong các cơ quan chức năng,các nhà khoa học tìm cách phát triển, nhân giống, nuôi dưỡng loài động vật quý hiếm này để lấy mật làm thuốc chữa bệnh cho nhân dân.